Klik hier voor grote afbeelding (met gegevens)
De Utrechtse werven

Er schuilt een hele geschiedenis achter de Utrechtse werven. Ze zijn niet aangelegd om toeristen te werven, al werken ze wel zo. De werven zijn de handelskades van de middeleeuwse stad. Het bijzondere is het feit dat de straat erlangs zoveel hoger ligt, dat de handelswaren direct de werfkelder in gebracht konden worden, zonder het verkeer te hinderen. Deze unieke oplossing was mogelijk doordat het waterpeil van de grachten sinds de afdamming van de Kromme Rijn vast lag, veel lager dan de huizen die op de wat opgehoogde grond langs de straat verrezen. De oudste huizen stonden nog helemaal niet aan de gracht en de eerste die daar wel gebouwd werden, hadden nog geen werfkelder. Het vereiste dus wel wat organisatie om uiteindelijk tot het nu zo bekende beeld te komen: dat duurde dan ook zo ongeveer van (vermoedelijk) de 12e tot eind 15e eeuw.
De bocht van de Oudegracht heeft de bekendste werven. De meeste toeristen weten niet dat aan de Nieuwegracht diverse huizen nu nog geen werfkelder hebben en dat bij het Servaasbolwerk nog een talud te zien is, zoals dat oorspronkelijk overal was.
Het tegengestelde is te zien hartje stad. daar was de economische druk zo groot dat de werven overbouwd werden.

Tekst: Jean Penders, 11-2005. Bronnen: zie literatuurlijst. Afbeelding: Jean Penders